مبانی نظری رنگ در نگارگری مکتب هرات از دیدگاه نجم الدّین کبری

این پژوهش با هدف شناسایی مبانی نظری رنگ در نگارگری مکتب هرات از دیدگاه نجم الدّین کبری انجام شد. به همین منظور در مرحله اول نظریّه های علمی، عرفانی رنگ در آراء نجم الدّین کبری، قرآن، فلسفه، عرفان اسلامی و جایگاه آن در مکتب هرات مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت. سپس 5 نگاره از آثار کمال الدّین بهزاد، به صورت غیر تصادفی در مرحله دوم انتخاب شدند و چگونگی تأثیرپذیری بهزاد از اندیشه های نجم الدّین کبری عارف بزرگ قرن ششم به منظور شناخت دقیق دستاوردهای نگارگران مکتب هرات با استفاده از تجزیّه تحلیل کیفی و کمّی بررسی گردید. اثبات این فرضیّه که مبانی نظری رنگ ها در نگارگری مکتب هرات از آراء عرفای ایرانی به ویژه نجم الدّین کبری سرچشمه می گیرد، اساس این پژوهش بود. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و شیوه کتابخانه ای بود و در طی آن این نتیجه حاصل شد که نگاه عرفای ایرانی به ویژه نجم الدّین کبری به نور و رنگ و انوار رنگین بر نگاه نگارگران مکتب هرات تأثیرگذار بود آنچنانکه نگارگران مکتب هرات به معانی عرفانی رنگ ها توجه بیشتری کرده و آنها را آگاهانه و با شفافیّت ویژه در آثارشان به نمایش گذاشتند. در نهایت از آنجا که تمامی این نظرّیه ها به شناخت بنیادین هنرمند از رنگ و تأملات حکمی و عرفانی درباره آن باز می گردد، اثبات شد که حضور رنگ در نگارگری ایرانی، حضوری هم سو با مبانی نظری رنگ ها در عرفان اسلامی – ایرانی داشته است.